وب روز

به اولين باري كه از يك محصول خاص استفاده كرديد، فكر كنيد. مثلا موبايل‌تان را در نظر بگيريد. اولين باري كه آن را در دست گرفتيد يادتان هست؟ وزنش چقدر بود؟ راحت در دست‌تان جا مي‌شد؟ استفاده از آن آسان بود يا فرايندهاي پيچيده‌اي داشت؟ موقع بازي داغ مي‌شد؟ چندبار هنگ كرد؟ مجموع تجربياتي كه در هنگام استفاده از موبايل براي‌تان پيش آمد باعث مي‌شود تصميم بگيريد دفعه بعد از آن برند خريد كنيد يا نكنيد. با اين توضيح مشخص شد اهميت تجربه كاربري يا UX چيست .

به اولين باري كه از يك محصول خاص استفاده كرديد، فكر كنيد. مثلا موبايل‌تان را در نظر بگيريد. اولين باري كه آن را در دست گرفتيد يادتان هست؟ وزنش چقدر بود؟ راحت در دست‌تان جا مي‌شد؟ استفاده از آن آسان بود يا فرايندهاي پيچيده‌اي داشت؟ موقع بازي داغ مي‌شد؟ چندبار هنگ كرد؟ مجموع تجربياتي كه در هنگام استفاده از موبايل براي‌تان پيش آمد باعث مي‌شود تصميم بگيريد دفعه بعد از آن برند خريد كنيد يا نكنيد. با اين توضيح مشخص شد اهميت تجربه كاربري يا UX چيست .

تجربه كاربر باعث مي‌شود او به محصولات يا خدمات شما وفادار بماند يا به سراغ رقبا برود. تجربه كاربري عامل اصلي رونق كسب‌وكارها است و به همين دليل تخصصي در اين زمينه پديد آمده است. در كمپاني‌هاي بزرگ دنيا، بخشي براي طراحي تجربه كاربري يا User Experience Design وجود دارد.

UX در مورد تمامي محصولات و خدمات مطرح است اما اين روزها در طراحي وب سايت اهميت بيشتري پيدا كرده است. رقابت در دنياي اينترنت بسيار سخت است. همه سايت‌ها، چه آن‌هايي كه محتوامحور هستند و چه فروشگاه‌هاي آنلاين، به دنبال ايجاد يك تجربه خوشايند براي مخاطبان خود هستند. اين تجربه، بازديدكننده‌ها را به مشتري يا مخاطب ثابت تبديل مي‌كند. در ادامه با مفهوم UX بيشتر آشنا مي‌شويم.

طراحي تجربه كاربري يا UX چيست ؟

همان طور كه گفتم، تجربه كاربر باعث مي‌شود تصميم بگيرد از خدمات و محصولات شما استفاده كند يا نكند. با اين توضيح وظيفه طراح UX اين است كه راه حلي براي بهتر كردن تجربه كاربران پيدا كند. براي اين كار بايد محصول يا فرايند را از بيرون نگاه كند. يعني آن را از دريچه چشم كاربرها ببيند. اكنون مشخص شد كه تعريف طراحي UX چيست :

طراحي تجربه‌ كاربري يعني ارزيابي تجربه‌ها، شناسايي نياز‌ها و پيدا كردن راه حلي براي رفع مشكلات كاربران. هدف اين كار ارائه خدمات يا محصولاتي است كه براي كاربران مفيد باشند و در آن‌ها احساس خوشايندي ايجاد كنند.

مرورگري را كه همين الان در حال استفاده از آن هستيد در نظر بگيريد. به احتما بسيار زياد مرورگرتان اينترنت اكسپلورر نيست! چرا؟ هر دليلي كه الان به ذهن‌تان مي‌آيد زيرمجموعه تجربه كاربري ضعيف است.

اجزاي طراحي تجربه كاربري يا UX چيست ؟

طراحي تجربه كاربري يك مسئله بسيار گسترده است و شامل حوزه‌هاي مختلفي مي‌شود. در ادامه به بعضي از مهمترين حوزه‌ها اشاره مي‌كنيم:

كاربرپژوهي: لازمه ايجاد يك تجربه خوشايند براي كاربران، شناخت آن‌ها است. به همين دليل يكي از مهمترين بخش‌هاي طراحي تجربه كاربري، پژوهش درباره كاربران است. اين كار از طريق نظرسنجي، بررسي شبكه‌هاي اجتماعي، رصد كردن كاربران سايت‌هاي رقيب و … انجام مي‌شود.

رابط كاربري يا UI: يكي از مهمترين اجزاي UX، رابط كاربري است. تخصصي كه به تعامل ميان انسان و ماشين مي‌پردازد و هدفش توليد محصولاتي با قابليت استفاده آسان است. توضيحات كامل در مورد UI را مي‌توانيد اينجا ببينيد.

كاربردپذيري: اين مورد به بررسي نحوه كاربرد محصول يا وب سايت براي كاربران مي‌پردازد. يعني بايد بررسي كنيم چه امكاناتي براي كدام دسته از كاربران مناسب است تا به هدف مشخصي برسند.

قابليت دسترسي: در اين حوزه بايد اطلاعات را به گونه‌اي معماري كنيد كه به راحتي در دسترس كاربران قرار بگيرد. مثلا در مورد يك وب سايت، منوها به گونه‌اي تنظيم مي‌شوند كه اطلاعات لازم با كمترين كليك و كمترين پيچيدگي در اختيار بازديدكننده قرار بگيرد.

استراتژي محتوا: طراح UX بايد بداند انتشار چه نوع محتوايي، در چه زماني و از چه طريقي باعث ايجاد تجربه كاربري خوشايند مي‌شود.

يك طراح تجربه كاربري بايد در مورد تمامي اين زمينه‌ها آگاهي داشته باشد. البته برخي افراد تمركز خود را روي يكي از اين حوزه‌ها مي‌گذارند و در آن زمينه متخصص مي‌شوند.

طراحي تجربه كاربري چگونه انجام مي‌شود؟

تا اين جا با مفهوم تجربه كاربري آشنا شديد. حالا مي‌خواهيم ببينيم مراحل طراحي تجربه كاربري يا UX چيست . مسلما اولين مرحله شناخت كاربران است. مثلا يك وب سايت را در نظر بگيريد. قبل از شروع به طراحي، ابتدا بايد بدانيم مخاطبان هدف ما چه كساني هستند. اين كار را با جمع‌آوري داده‌هاي آماري و رصد مخاطبان به صورت آنلاين انجام مي‌دهيم.

پس از شناسايي مخاطبان بالفعل و بالقوه، آن‌ها را بر اساس رفتارها و نيازهايشان دسته‌بندي مي‌كنيم و گروه‌هايي را كه برايمان اولويت دارند مشخص مي‌كنيم.

سپس به نمايندگي از هر گروه يك پرسونا مي‌سازيم. پرسونا يعني يك شخصيت فرضي كه نماينده ويژگي‌هاي كاربران هر گروه است. مشخصات هر پرسونا در قالب شناسنامه كاربري تدوين مي‌شود.

در مرحله بعد سناريوهاي كاربري بر اساس هر يك از پرسوناها طراحي مي‌شود. به اين ترتيب، روندها و جريان‌هاي كاربري بر اساس نيازها و رفتار مخاطبان طراحي مي‌شود.

در مرحله آخر ساختار كلي صفحات سايت بر اساس داده‌هاي به دست آمده طراحي مي‌شود.

تفاوت UI با UX چيست ؟

اين دو اصطلاح گاهي به اشتباه به جاي هم به كار مي‌روند. اما همان طور كه تا اين جا متوجه شديد، UI يا رابط كاربري زيرمجموعه UX است.

UI به قابليت استفاده محصول از سوي كاربران مي‌پردازد و UX به تجربه و حسي كه كاربران از محصول مي‌گيرند.

براي داشتن تجربه كاربري خوب، بايد رابط كاربري خوبي طراحي شود. يكي از معيارهاي مهم در ايجاد تجربه كاربري خوشايند، كاربري آسان است. مثال طراحي سايت را در نظر بگيريد. فرض كنيد كاربران وارد سايتي شوند كه طراحي و منوهاي پيچيده‌اي دارد. نمي‌توانند نكات مورد نظرشان را پيدا كنند، طبيعتا حس بدي پيدا مي‌كنند و حس بد مساوي است با تجربه كاربري بد.

با مفهوم تجربه كاربري آشنا شديم و مراحل آن را بررسي كرديم. حالا كه مي‌دانيد UX چيست دوباره به محصولات و به ويژه سايت‌هاي مورد علاقه‌تان دقت كنيد و سعي كنيد نقاط ضعف و قوت آن‌ها را تشخيص دهيد. هر كسب‌وكاري كه داشته باشيد، رعايت اصول طراحي تجربه كاربري يا حداقل توجه به آن‌ها، مفيد خواهد بود. اگر بتوانيد تجربه كاربري خوبي رقم بزنيد، بازديدكننده‌ها و مشتريان بالقوه، به كاربران دائمي و مشتريان وفادار تبديل مي‌شوند. در نهايت اين هدف همه كسب‌وكارها است.

منبع:

گروه تخصصي وبنا